Përpiqem shumë të mbaj një mendje të hapur dhe të kuptoj perspektivat e kundërta. Por ka momente kur kjo e mohon realitetin. Ky është një nga ato momente në konfliktin e vazhdueshëm ndërmjet Serbisë dhe Kosovës. Nëse Prishtina do të kishte bërë diçka si ajo që ka bërë Beogradi, të jeni të sigurt se do të isha po aq i ashpër me Kosovën.
Përpjekja për kryengritje serbe në fundjavën e kaluar në veri të Kosovës ishte pikërisht ajo. Beogradi trajnoi dhe pajisi rreth 30 kuadro paraushtarake, të cilët vranë një polic të Kosovës përpara se të humbnin tre nga njerëzit e tyre. Me gjasë ata synonin të nxisnin më shumë dhunë dhe një goditje, me synimin për të justifikuar një ndërhyrje ushtarake serbe. Serbia mobilizoi forcat e saj dhe i dërgoi në kufi, gjë që sugjeron se ishte planifikuar një pushtim.
Dhjetëra autorë u arratisën në Serbi, ku ende strehohen. Ata përfshijnë kreun e grupit, Milan Radoiçiq. Ai është një partner i ngushtë politik i presidentit të Serbisë, Aleksandër Vuçiq, që supozohet se tani është në arrest shtëpiak. Unë nuk kam parë asgjë për vendndodhjen e të tjerëve.
Reagimet verbale nuk mjaftojnë
Deri më tani, reagimet e publike të ShBA-së dhe BE-së kanë qenë ekskluzivisht verbale. Si Uashingtoni ashtu edhe Brukseli e dinë se shteti serb ishte përgjegjës për një tentativë kryengritjeje të dhunshme me qëllime politike, të njohura si terrorizëm. Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani në videon e mësipërme ka të drejtë që po bën thirrje për sanksione. Nëse Serbia lirohet publikisht, ajo vetëm do të stimulojë sjellje të ngjashme, ndoshta jo vetëm nga Beogradi. Ka shumë kryeqytete që mund të duan të nxisin rebelim në demokracitë fqinje.
Kjo tentativë kryengritjeje është vetëm e fundit në një seri të gjatë përpjekjesh serbe për të destabilizuar situatën në Kosovë. Është koha për të vendosur sanksione serioze. Çfarë mund të thotë kjo? Këtu janë disa mendime rreth artikujve që duhet të jenë në menynë e opsioneve:
Pezullimi i fluturimeve të Air Serbia në ShBA dhe BE.
Ngrirja e projekteve të Bankës Botërore dhe BERZh-it në Serbi.
Pezullimi i financimit zyrtar të BE-së dhe ShBA-së për projektet ekonomike në Serbi.
Ngrirja e negociatave të Serbisë për anëtarësim në BE.
Pezullimi i bashkëpunimit ushtarak midis Ushtrisë Serbe dhe Gardës Kombëtare të Ohajos.
Vendosja e sanksioneve të udhëtimit dhe financiare ndaj individëve që kanë urdhëruar dhe mbikëqyrur trajnimin e paraushtarakëve.
Pritjet duhet të jenë të qarta
Po aq të rëndësishme sa sanksionet janë pritshmëritë që ata synojnë të mbështesin dhe çfarë duhet të bëjë Serbia për t’i dhënë fund. Këtu janë disa sugjerime për ata:
Një kërkim falje zyrtare publike të Presidentit të Serbisë ndaj Presidentit të Kosovës.
Dorëzimi tek autoritetet e Kosovës për gjykim të të gjithë autorëve të dyshuar të strehuar në Serbi.
Shpërbërja e partisë politike Lista Serbe.
Një fund i dokumentuar i të gjithë armatimit dhe pajisjeve të forcave kryengritëse brenda Kosovës.
Tërheqja e dokumentuar e të gjitha forcave të fshehta të sigurisë serbe nga territori i Kosovës.
Këto nuk janë shumë më tepër se mendime të rastësishme. Ka shumë gjëra të tjera që mund të bëhen, qoftë me anë të sanksioneve apo kërkesave. Çështja është se vetëm denoncimet verbale nuk do të mjaftojnë. BE dhe SHBA duhet të synojnë të dobësojnë përgjithmonë kontrollin e Serbisë në veri të Kosovës.
Bilanci i duhur
Kosova aktualisht po vuan “pasoja të konsiderueshme” të BE-së për dështimin e saj për të përmbushur kërkesat e Brukselit për largimin e kryetarëve të zgjedhur të komunave nga ndërtesat komunale dhe reduktimin e pranisë së Policisë së Kosovës në komunat serbe të veriut të Kosovës. Nuk e di si janë kryetarët e komunave, por me sa duket ishte prania e policisë ajo që mundësoi një reagim të shpejtë, efektiv dhe profesional ndaj tentativës për kryengritje. BE-ja duhet të heqë sanksionet ndaj Kosovës. Rrethanat që çuan në imponimin e tyre janë avulluar.
Ka ardhur koha të pranohet se “pasojat” për Serbinë janë shumë më të rëndësishme dhe plotësisht të justifikuara. Ka ardhur momenti për të korrigjuar ekuilibrin në politikën e BE-së dhe ShBA-së, të cilin parlamentarët e të dyjave e kanë deklaruar të peshuar në mënyrë të padrejtë në favor të Serbisë dhe kundër Kosovës./Klan Kosova