Shtyrja e procedimeve penale, si dhe mosmarrëveshjet civile, si divorci dhe ndarja e pasurisë, si dhe pezullimi prej 30 ditësh i punës së avokatëve kanë ndikuar në punën e gjykatave, prokurorive, policisë, si dhe të qytetarëve individualë.
“Asnjë nga kërkesat e protestave të studentëve nuk është plotësuar”, thuhet në sqarimin e vendimit që 12 mijë anëtarë të Odës së Avokatëve të Serbisë (AKS) të hyjnë në ndërprerje pune njëmujore, nga 3 shkurti deri më 4 mars.
Mirëpo, kjo nuk është arsyeja e vetme – ata thonë gjithashtu se janë të pakënaqur me punën e gjykatave dhe prokurorive, të cilat shpërfillin “shkeljet e rënda të të drejtave të qytetarëve” dhe “tolerojnë paligjshmëritë në punën e zyrtarëve gjyqësorë, prokurorialë dhe të sigurisë”.
Ata kërkojnë gjithashtu një sërë ndryshimesh, duke përfshirë shkarkimin e ministrit të Drejtësisë, të Punëve të Brendshme, si dhe të zyrtarëve më të lartë në drejtësi dhe prokurori.
Deri në kohën kur artikulli u publikua, Ministria e Drejtësisë nuk i ishte përgjigjur pyetjeve të gazetarëve të BBC në lidhje me pikëpamjen e tyre për ndërprerjen aktuale të punës.
Ky është pezullimi i katërt dhe deri më tani më i gjatë i punës së avokatëve në Serbi që nga fillimi i vitit 2025.
Në mesin e janarit, avokatët votuan për një ndërprerje shtatëditore të punës, të pakënaqur që disa ndryshime në Kodin Penal u miratuan pa debat në Parlamentin serb.
Më pas Gjykata e Lartë rrëzoi vendimin e avokatëve, pas së cilës ata zhvilluan një protestë dhe bënë dy mbyllje treditore.
Më 5 shkurt, Gjykata e Lartë në Beograd anuloi pjesërisht vendimin për pezullimin prej një muaji, duke urdhëruar avokatët të procedojnë në një numër çështjesh.
Interesat e profesionit të avokatit “nuk kërcënohen në asnjë mënyrë”, tha ministrja e Drejtësisë Maja Popoviq në një postim në Instagram më 18 janar, në lidhje me një nga pezullimet e mëparshme.
Avokatët kanë bërë thirrje publike që gjyqtarët t’i bashkohen grevës dhe Shoqata e Gjyqtarëve Serbë ka njoftuar se nuk ka plan ta bëjë këtë për momentin.
Gjyqësori duhet të ngrihet mbi të gjitha përkatësitë dhe në radhë të parë të kontribuojë në forcimin e sundimit të ligjit dhe shtetit të së drejtës përmes punës dhe vendimeve të përditshme të ndërgjegjshme, parimore, të pavarura, në përputhje me Kushtetutën dhe ligjet”, shkruan ata në një komunikatë.
Cilat janë efektet e pezullimit?
Pezullimi ndihet në të gjithë Serbinë, pasi AKS është ombrella dhe organizata më e madhe e avokatëve në Serbi.
Ai bashkon 12,000 kolegë nga tetë degë – Beogradi, Vojvodina, Shabaci, Nishi, Çaçaku, Kragujevaci, Pozharevaci dhe Zajeçari.
Ata vendosën të mos bashkëpunojnë me institucionet shtetërore – prokuroritë, gjykatat dhe policinë – për një muaj.
“Pezullimi do të ndihet më së shumti në rastet penale që nuk mund të mbahen pa pjesëmarrjen e avokatëve”, tha për BBC Serbe, Srđan Mitić, kryetar i Gjykatës Disiplinore të AKS-së.
Do të ndikojë në situatat kur është e nevojshme të mbahet një seancë, të merret një deklaratë nga një dëshmitar, ose të bëhet ndonjë veprim tjetër, për të cilin ligji kërkohet prania e avokatit, shton ai.
Seancat dëgjimore po shtyhen në të gjithë Serbinë, siç janë seancat në procedurat penale, por edhe në çështjet civile si divorcet, ndarja e pronës, apo mosmarrëveshjet për kompensimin e dëmeve.