Në vitet 1500, në Angli, shumica e njerëzve martoheshin në qershor dhe banjën vjetore e bënin në maj, kështu që në qershor nuk mbanin erë shumë të keqe.
Kur binte shi, çatia bëhej e rrëshqitshme dhe ndonjëherë kafshët rrëshqisnin dhe binin nga çatia. Nuk kishte asgjë që të ndalonte kafshët ose insektet të binin. Rënia e insekteve ose gjërave të tjera në shtrat ishte një problem i madh. Kjo është arsyeja pse u krijuan shtretërit anglezë me shtylla të larta dhe një mbulesë sipër.
Dyshemetë ishin prej balte. Vetëm të pasurit kishin dysheme prej druri. Kur bëheshin të lagura në dimër, bëheshin të rrëshqitshme.
Për ta parandaluar këtë, ata shtronin kashtë në dysheme. Kjo praktikë vazhdonte gjatë gjithë dimrit dhe kur hapnin derën, kashta shpesh binte jashtë. Për ta parandaluar këtë, vendosnin një dërrasë poshtë derës që quhej “pragu i kashtës” (në anglisht “threshold”).
Ndonjëherë gjenin mish derri dhe gëzoheshin shumë. Kur vinte dikush për vizitë, varnin mishin për t’u mburrur. Sillja e mishit të derrit në shtëpi ishte shenjë pasurie. Ata e ndanin mishin me vizitorët.
Ata që kishin para mund të blinin pjata të bëra nga një përzierje kallaji dhe plumbi. Ushqimet me përmbajtje të lartë acidi shkaktonin tretjen e plumbit, duke shkaktuar helmim dhe vdekje. Për këtë arsye, domatet konsideroheshin të helmuara për afro 400 vjet.
Buka ndahej sipas statusit. Punëtorët merrnin kore të djegurën të poshtme, familjarët pjesën e mesme, dhe mysafirët merrnin koren e sipërme.
Ata që pinin birrë ose uiski përdornin kupa plumbi. Kjo përzierje nganjëherë i bënte njerëzit të paqartë për disa ditë. Kur dikush i shihte, mendonin se kishin vdekur dhe përgatiteshin për t’i varrosur. Njerëzit i shtronin në tryezë për disa ditë dhe prisnin të shihnin nëse do të zgjoheshin. Kjo quhej “pritje zgjimi”.
Në mesjetë, murgeshat në Evropë kishin ndalesë të rreptë të laheshin përveç duarve dhe fytyrës. Edhe mbretëresha Isabella e Kastiljes, gjatë 50 viteve të jetës së saj, kishte bërë vetëm dy banja. Në Evropën që ende nuk njihte tualetet, zakonisht ata i derdhnin kazanët në rrugë deri në shekullin XVII.
Në vitet 1600, ambasadorët anglezë që erdhën në Stamboll, për shkak të zakonit të përdorimit të lazmave dhe derdhjes së tyre nga dritarja, u transferuan në një vilë në Tarabia larg qytetit. Në shekullin XIX, pasi premtuan se do të përdornin tualete, u lejuan të transferoheshin në Taksim.
Por, çështja që dua të theksoj është kjo: Si ndodhi që Evropa, që në vitet 1500 ishte në papastërti, arriti kaq shumë përpara? Kjo është një provë për ne.
/Telegrafi/