Në luftën për të shtypur inflacionin në Eurozonë dhe për ta rikthyer atë në dy për qind, Banka Qendrore Europiane rriti sërish normat e interesit referencë. Kjo çon automatikisht në rritje të çmimit të kredisë edhe këtu, sepse në shumicën e kredive norma e interesit është e ndryshueshme dhe varet në masë të madhe nga Euribori tre mujor ose gjashtë mujor.
Norma e referencës së interesit të euros ngritet periodikisht, por Euribori që e ndjek atë rritet çdo ditë, ndaj edhe këstet rriten më shumë për ata që kanë hyrë në borxh kohët e fundit.
Sekretari i Shoqatës së Bankave në Serbi, Vladimir Vasiq, ka thënë se kësti i kredisë edhe atij i është rritur për 25 euro një muaj më parë në krahasim me periudhën paraprake.
“Në të shumtën e rasteve janë ata që kanë marrë një kredi prej 50 mijë eurosh. Varet edhe kur e keni marrë kredinë dhe sa e keni shlyer”, shpjegon Vasiq.
Për shembull, për një kredi prej 50 mijë eurosh të marrë në janar për 30 vjet, interesi ishte 2.69 për qind dhe këstet ishin 202 euro. Në gusht, ajo tashmë u hodh në më shumë se tre për qind, dhe interesat dhe këstet u rritën në 232 euro, dhe në shtator në 246 euro. Ata që kanë shlyer një pjesë më të madhe të borxhit do ta ndjejnë më pak ndryshimin në Euribor me këst.
“Varësisht nëse e ke kaluar muajin e njëqindtë të shlyerjes, kur ulet interesi dhe rritet pagesa e principalit. Çdo përqindje është diku nga 25 deri në 30 euro. Kjo do të thotë që nëse rritet në tre, atëherë pritet të rritet kësti i ri 25-35 euro”, shpjegon profesori i Akademisë së Bankave të Beogradit, Ismail Musabegoviq.
“Muaji i përparimit do të jetë marsi”
Edhe Banka Popullore e Serbisë, në një sulm ndaj inflacionit, rrit normën e interesit për dinarët. Megjithatë, duke qenë se kreditë në monedhën vendase janë zakonisht më të vogla dhe me afat më të shkurtër shlyerjeje, rritja e beliborit tani për tani po u bën më pak probleme debitorëve të dinarit.
Ekspertët vlerësojnë se ky është fundi kur bëhet fjalë për rritjen e Euriborit, për fat të keq për debitorët pothuajse nuk do të mund të thuhet kurrë.
“Sigurisht që do të vazhdojë deri në fund të këtij viti, me shumë mundësi 0.50 për qind, që do të thotë se norma e interesit referencë e Bankës Evropiane do të jetë së paku 2.5, ndoshta edhe tre për qind. Pika e kthesës do të jetë marsi kur mund të presim që të shih rezultatet e rritjes së normave të interesit”, thotë Musabegoviq.
Ai beson se nuk do të përsëritet situata nga tetori i vitit 2008, kur Euribori arriti në 5.4 për qind dhe interesi për kreditë për banim në Serbi ishte tetë për qind në vit.
Për të mos rritur numrin e kredive për të cilat debitorët vonohen në pagesën e kësteve, thotë ai, bankat mund të ulin marzhet dhe kostot.