Pas dy shtyerjeve për shkak të pandemisë, të shtunën më në fund do të nisë regjistrimi i popullsisë në Serbi, pas së cilës do të marrim të dhëna të sakta për numrin e banorëve, si dhe pasqyrën e plotë demografike.
Rezultatet e para jozyrtare duhet të publikohen më 30 nëntor, ndërsa ato përfundimtare priten nga prilli 2023 deri në maj 2024.
Sipas regjistrimit të vitit 2011, Serbia kishte 7,186,862 banorë, nga të cilët 3,499,176 ishin meshkuj dhe 3,687,686 femra. Mosha mesatare 42 vjeç. Regjistrimi i ardhshëm ka gjeneruar shumë vëmendje të publikut, dhe këtu janë dhjetë gjëra që patjetër duhet të dini rreth tij:
Kur fillon dhe sa zgjat?
Regjistrimi i popullsisë, amvisërive dhe banesave në Serbi do të zgjasë saktësisht një muaj. Ai do të nisë të shtunën, më 1 tetor, saktësisht në orën 08:00 dhe 15 mijë regjistrues duhet të përfundojnë punën deri në ditën e fundit të tetorit.
Regjistrimi do të bëhet çdo ditë, pra edhe të shtunave dhe të dielave, dhe secili regjistrues në marrëveshje me instruktorin kompetent do të ketë plan për lëvizje në terren dhe plan për pushime gjatë ditës.
Si të njohim regjistruesin?
E vetmja gjë që do të jetë e njëjtë në regjistrimin aktual si në atë të mëparshëm është se regjistruesit do të vazhdojnë të shkojnë derë më derë, familje në familje. Prandaj, nuk ka ende një opsion regjistrimi elektronik. Regjistruesit do të kenë letërnjoftime zyrtare që duhet t’ua tregojnë qytetarëve përpara se të hyjnë në shtëpinë e tyre.
– Në anën e përparme të letërnjoftimit ndodhet logoja e RZS-së, emri dhe mbiemri i regjistruesit, fotografia e tij dhe numri i ID-së. Në anën e pasme është autorizimi për punë – sqarojnë nga RZS.
Si të futni të dhëna?
Regjistrimi aktual do të ketë një diferencë të madhe në krahasim me të gjithë të mëparshmet. Gjegjësisht, më parë të dhënat mblidheshin në letër dhe më pas futeshin manualisht në baza të të dhënave, por tani gjithçka do të bëhet në mënyrë elektronike.
Secili nga 15.000 regjistruesit do të ketë një laptop me të gjitha programet e nevojshme me të cilin do të futë të dhënat për popullsinë dhe familjet dhe më pas do të jetë shumë më e lehtë për t’u përpunuar.
Sa kohë duhet për apartament?
Sipas autoriteteve, biseda me anketuesin pritet të zgjasë mesatarisht rreth gjysmë ore. Në një familje, regjistruesi plotëson një pyetësor për ndërtesën dhe banesën, një pyetësor për ekonominë familjare dhe një pyetësor për çdo anëtar të familjes. Numri i pyetjeve nuk është i njëjtë për të gjithë personat, duke qenë se, për shembull, për fëmijët nuk plotësohen një numër i madh pyetjesh, për shembull, në lidhje me gjendjen martesore, fertilitetin dhe aktivitetin ekonomik.
– Vlerësimi është se nuk duhen më shumë se 20-30 minuta për të numëruar një familje mesatare – thonë RZS.
Sa pyetje ka gjithsej?
Janë saktësisht 69 pyetje të regjistrimit, të cilave qytetarët duhet t’i përgjigjen dhe ato janë të ndara në dy njësi të mëdha.
E para i referohet çdo personi që jeton në familje (emri dhe mbiemri, data e lindjes, vendlindja, statusi martesor, shtetësia, numri i fëmijëve, puna, ndjekja e shkollës, vendi i punës…).
E dyta ka të bëjë me shtëpinë dhe banesën (adresa, lloji i ndërtesës/shtëpisë, numri i dhomave, pasuria, viti i ndërtimit, numri i njerëzve në banesë…), dhe ka edhe pyetje që kanë të bëjnë me mungesën dhe praninë e përkohshme. anëtarët e familjes.
A duhet t’u përgjigjeni të gjithëve?
Nga 69 pyetje, qytetarët duhet t’i përgjigjen 66. Por ata kanë të drejtën e garantuar me Kushtetutë që nëse nuk duan, nuk duhet t’u përgjigjen tre pyetjeve.
– Këto janë pyetje për kombësinë, fenë dhe gjuhën amtare – ka thënë Petar Koroviq, ndihmës drejtor i Institutit Republikan për Statistikat.
Po sikur të mos jeni në shtëpi?
Të dhënat mblidhen nga çdo i rritur individualisht, dhe nëse kjo nuk është e mundur, regjistruesi mbledh përgjigje nga anëtari i familjes që është më i njohur me të dhënat.
Për fëmijët nën moshën 15 vjeç, përgjigjet mblidhen nga prindërit, prindërit birësues, kujdestarët ose prindërit kujdestarë. Nëse regjistruesi nuk gjen njeri në shtëpi, do të vijë në një kohë tjetër, e nëse edhe atëherë nuk ka njeri në shtëpi, do të lërë njoftim dhe informacion për qytetarët që të telefonojnë në qendrën informative.
Ashtu siç synohet, atëherë ju keni mundësinë të bini dakord drejtpërdrejt me anketuesin për termin që do t’i përshtatej të dyja palëve.
Po sikur të jepni informacion të gabuar?
Obligimi ligjor i çdo qytetari të Serbisë që merr pjesë në regjistrimin e popullsisë është që t’u përgjigjet saktë pyetjeve të regjistruesit.
– Dhënia e të dhënave jo të plota dhe të pasakta kërkon përgjegjësi penale dhe gjobë prej 20.000 deri në 50.000 dinarë – thonë nga RZS.
Po nëse nuk dua të marr pjesë?
Sipas Ligjit për regjistrimin e popullsisë, ekonomive familjare dhe banesave, shtetasit që banojnë në Serbi dhe të huajt me vendbanim të përhershëm janë të detyruar të marrin pjesë në regjistrim dhe të japin përgjigje të sakta dhe të plota për të gjitha pyetjet. Çdo refuzim për të marrë pjesë në regjistrim nënkupton përgjegjësi kundërvajtëse dhe gjobë prej 20.000 deri në 50.000 dinarë.
A janë të sigurta të dhënat tona?
Siç theksoi Milan Marinoviq, Komisioner për Informimin me Rëndësi Publike dhe Mbrojtjen e të Dhënave Personale, ligji përcakton se të dhënat në regjistrim merren ekskluzivisht për qëllime statistikore, se ato nuk mund të përdoren për qëllime të tjera, se janë të vendosura detyrime të caktuara, mbi ndonjë ose privojnë qytetarin nga disa të drejta, si dhe se ato nuk do të transferohen nga RZS.
Sërish pa Kosovën
Asnjë nga regjistrimet në shekullin XXI nuk përfshinte territorin e Kosovës, kështu që as ky. Megjithatë, ndryshe nga ai i vitit 2011, shqiptarët nga Presheva, Medvegja dhe Bujanoci nuk do ta bojkotojnë këtë regjistrim.
Autoritetet e Prishtinës mbajtën një regjistrim në vitin 2011, por ai nuk u krye as në komunat e Mitrovicës së Veriut, Leposaviqit, Zveçanit dhe Zubin Potokut, ndërsa serbët në jug të Ibrit kryesisht e bojkotuan atë.
Regjistrimi i parë u bë qysh në vitin 1834
Regjistrimi në Serbi mund të gjurmohet në vitin 1834. Nga ai regjistrim deri në Luftën e Parë Botërore, regjistrimet bëheshin pothuajse çdo pesë vjet. Në mes të dy luftërave botërore janë bërë dy regjistrime të popullsisë jugosllave, në vitin 1921 dhe 1931 dhe regjistrimi i planifikuar për vitin 1941 nuk është bërë për shkak se shpërtheu Lufta e Dytë Botërore. Pas luftës, në vitin 1948, u bë regjistrimi i “shkurtuar” dhe më 1953, regjistrimi i plotë i pasluftës.
Që nga viti 1961, sipas rekomandimeve të OKB-së, u krijua një regjistrim periodik dhjetëvjeçar i popullsisë, kështu që ato u kryen në 1971, 1981 dhe 1991. Regjistrimi nga viti 2001 është shtyrë për në mars të vitit 2002./spektri