Rregullat e sjelljes gjatë “ditëve të zisë”; Çka parashikon ligji dhe cilat janë dënimet?

Dita e zisë, sipas ligjit në Republikën e Serbisë, shpallet pas një aksidenti veçanërisht të rëndë që rezulton me vdekjen, plagosjen ose dëmtimin e rëndë të shëndetit të një numri të madh njerëzish, ose në rast të vdekjes së një personi të lartë, zyrtar shtetëror.

Ditë zie mund të shpallet edhe në rast të vdekjes së një personi që ka pasur merita të mëdha për vendin, si dhe me rastin e një ngjarjeje tragjike, kur kështu gjykon qeveria.

Vendimin për shpalljen dhe kohëzgjatjen e ditës së zisë e merr Qeveria e Serbisë.

Dita e zisë zgjat aq sa është përcaktuar me vendimin për shpalljen dhe kohëzgjatjen e ditës së zisë, por nuk mund të zgjasë më shumë se tri ditë. Fillon në mesnatë dhe përfundon në mesnatë në ditën e caktuar si dita e fundit e zisë.

Autoritetet dhe organizatat, si dhe personat e tjerë juridikë që valojnë flamurin, janë të detyruara që gjatë ditës së zisë ta ulin në gjysmështizë flamurin e Serbisë, gjegjësisht shtizën, me ndriçim përkatës gjatë natës.

Organizatat radiodifuzive për informimin e publikut në territorin e Republikës së Serbisë janë të obliguara që në programet e tyre, përfshirë edhe transmetimet e destinuara për jashtë vendit, në ditën e shpalljes së ditës së zisë:
1) të transmetojnë vendimin për shpalljen e ditën e zisë dhe programin e respektimit të saj të bërë nga organi kompetent i Republikës së Serbisë ose organi që ai e cakton;

2) informon publikun për tubimet përkujtimore të organizuara nga organet kompetente të Republikës së Serbisë ose organet e caktuara prej tyre me rastin e ditës së zisë;

3) në vend të shfaqjeve humoristike, argëtuese, folklorike e të tjera me muzikë argëtuese dhe popullore, transmetojnë muzikë dhe emisione të përshtatshme për ditën e zisë;

4) të koordinojë një skemë të detajuar programore gjatë ditës së zisë.

Organizatat botuese të gazetave që botojnë gazeta ditore janë të detyruara që ditën e zisë t’i shtypin gazetat e tyre me ngjyrë të zezë, duke shënuar në faqen e parë vendimin për shpalljen e ditës së zisë dhe shpalljen e kremtimit të saj.

Në institucionet arsimore dita e zisë shënohet me një minutë heshtje në mësimin e parë dhe programi i edukimit muzikor i përshtatet ditës së zisë.

Muzetë, teatrot, kinematë, organizatat që kanë programe muzikore e skenike, arkivat dhe institucionet e tjera në fushën e kulturës janë të detyruara t’i përshtatin programet e tyre ditës së zisë.

Dita e zisë në salla sportive, stadiume dhe kënde lojërash shënohet me uljen e flamujve të Serbisë dhe klubeve sportive në gjysmështizë ose në gjysmështizë. Para fillimit të ngjarjes sportive, gjyqtari i bie bilbilit për të shënuar fillimin dhe përfundimin e dërgimit të postës me një minutë heshtje dhe mesazhet përkatëse për t’u dërguar viktimave të aksidentit për të cilin është shpallur ditë zie.

Gjatë ditës së zisë është e ndaluar transmetimi i muzikës popullore dhe argëtuese, pra mbajtja e programeve argëtuese në vende publike.

Mbikëqyrjen e zbatimit të këtij ligji për respektimin e ditëve të zisë e bëjnë Ministria e Brendshme dhe Ministritë përkatëse të Kulturës, Informacionit dhe Arsimit.

Shkelja e ligjit të lartpërmendur dënohet me gjobë prej 50.000 deri në 200.000 dinarë për personat juridikë, ose nga 2.000 deri në 10.000 dinarë për personat fizik./Spektri